Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları (2 kitap - Kutulu) _{(Birinci kitap: 1944-1960 / İkinci kitap: 1960-1973)}

Abdi İpekçi: Bu sıralar ne okuyorsunuz, Paşam?

İsmet İnönü: Şimdi Metin Toker'in kitaplarını okuyorum. Güya bildiğim, tanıdığım insanın kitaplarını okuyorum. Ama tamamıyla birbirleriyle münasebeti olmayan adamların serbest fikirleriyle okuyorum kitapları. Çok enteresandır. Çok emekle yazılmış kitaplardır. Hem Tek Partiden Çok Partiye Geçiş, hem benimle on yıl, İsmet Paşa ile On Yıl diye kitap var. Cilt cilt. Bitirmeye çalışıyorum.

Abdi İpekçi: Doğru yazmış mı, Paşam?

İsmet İnönü: Doğruluk, yanlışlık değil. Yazan adamın bildiği, görüşü, fikirleri. Sen Metin Toker'in kitaplarını okudun mu?

Abdi İpekçi: Evet.

İsmet İnönü: Enteresan. Çok emek var. İnanılmaz şeyler. Neler geçmiş…"

(Milliyet Gazetesi Genel Yayın Müdürü Abdi İpekçi'nin İsmet İnönü ile yaptığı ve 14 Eylül 1970 günü yayımlanan mülakattan.)

***

Metin Toker'in yazdığı, daha önce yedi kitaplık bir dizi olarak yayımlanan ancak uzun süredir bulunmayan Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları'nı yeniden gözden geçirilip düzenleyerek iki cilt halinde sunuyoruz. Gazeteciliğe 19 yaşında muhabirlikle başlayan Metin Toker'in uzun yıllara dayanan gazetecilik deneyiminden süzülen bu iki ciltlik kitap, içerdiği röportajlar, belgeler, bilgiler, gazete haberleri, yazışmalar ve Metin Toker'in bire bir tanıklığıyla yakın siyasi tarihimizin en kapsamlı belgesel kitaplarından biri olma niteliğini taşıyor.

Metin Toker, İnönü ve Bayar başta olmak üzere Nihat Erim, Tevfik Rüştü Aras, Hikmet Bayur, Refik Koraltan, Samet Ağaoğlu, Sıtkı Yırcalı ve Basri Aktaş gibi dönemin ünlü politikacılarıyla o yıllarda uzun görüşmeler yapmış, elde bulunan belgeleri, bilgileri değerlendirerek bu yapıtı hazırlamıştır.

Kitapla ilgili yorumlar:

“Metin Toker'in Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları'nın ilk cildi Tek PartidenÇok Partiye, Bilgi Yayınlarında çıktı. Böyle belgesel nitelikli anı kitapları güngeçtikçe daha çok önem kazanıyor. Yeni kuşaklar yakın tarihimizi iyi bilmiyorlar.Değişik siyasi eğilimdeki yazarlar bu altı yıllık ilginç dönemi kendi açılarından yazmışlardır.Ama tek partiden çok partiye geçiş yılları olayların göbeğinde bir gazetecininkaleminden anlatılınca çok daha güvenilirlik kazanmaktadır.”

(Oktay Akbal, Cumhuriyet, 22 Mart 1990)

“Metin Toker'in gazeteciliğini, İsmet Paşa'nın demokrasi ve siyasi mücadelesini onun kitaplarından okumak gerekiyor.

Metin Toker'in Demokrasimizin İsmet Paşa'lı Yılları (1944-1973 arasını kapsayan bu anıları Bilgi Yayınevi yayınladı) dizisini yeniden gözden geçirdim. Belleğimizden uçup gitmiş nice olayın, nice düşüncenin bu kitaplarda yaşadığını fark ettim.

Sadece siyaset adamlarının değil, bu ülkede yaşayan herkesin bu kitapları okuması gerektiği kararına vardım.

Kimi anılar vardır, akılda kalanlarla, bellekteki kırıntılarla yetinilmiştir.

Metin Toker'in yazdıkları ise bilgi, tanıklık ve belge üçlüsünün sentezinden ortaya çıkmıştır.”

(Doğan Hızlan, Hürriyet, 21 Temmuz 2002)