Felsefenin Aspirini: “Aromatik Adam”

AFŞAR ÇELİK 

Eğer bir eczacıysanız bu kitabı “felsefenin aspirini” diye nitelemeniz şaşırtıcı olmaz. Ayrıca daha ileri giderek “iyi bir biyoyararlanımı” olduğunu da söyleyebilirsiniz.

Nedenine gelince… Aspirin eczacılık tarihinde devrimsel bir ilaçtır ve güncelliğini asla yitirmemiştir. Hem “kan sulandırıcı” (antiagregan) hem “ağrı kesici ”(analjezik) hem de “romatizma karşıtı etkiyi” (antienflamatuar) doza bağlı olarak  içeren, mucizevi denebilecek bir ilaçtır.

Yazar, “Aromatik Adam’da”  aspirinin çok etkili yalınlığını, çok katmanlı bir sadelikle ortaya koyuyor adeta. İşte bu çok katmanlılık “farmasötik teknoloji” mantığından gelen bir “kontrollü salım” mekanizması da oluşturuluyor. Yazar felsefe “etken  maddesini”, çok  katmanlı bir edebiyat tableti ile  adeta “çözünebilir polimer matriksli bir kontrollü dozaj formu” olarak okura sunuyor. Bu çok katmanlı yapıdan bilgi, mantık ve felsefe okurun zihnine gayet uygun bir hızda ve derişimle absorbe ediliyor.

Yazar bir eczacı. Dolayısıyla hayata ilaç, sağlık, tedavi pencerelerinden bakıyor. Hayata bu pencerelerden bakarken gördüklerini birbirleriyle inanılmaz sağlam bir gözlemcilik ve sarsılmaz bir mantıkla ilişkilendiriyor. Dolayısıyla onun mesleğinin  laboratuvarında hazırladığı bu “famasötik dozaj formu da” gene mesleki  metaforlarla tahlil edilmeyi hak ediyor.

Kitabın başlığı meslekten biri için az çok ipucu veriyor.  “Aromatik” yağlar, “uçucu yağlar” olarak da tanımlanır. Parfümlerinize kokusunu veren, bu yağlardır. Dolayısıyla kitaba başlamadan önce “uçucu/geçici bir şöhretle ya da etkiyle tanımlanan bir adam” imajı zaten kafamda az çok oluşmuştu. Ama yazarın cidden güzel oluşturduğu o basit polisiye kurguyla başlığın ne kadar isabetli atıldığını bir kez daha anladım.

Yazarın dile hâkimiyetine söylenecek söz yok.  Felsefeyi kesinlikle açık, anlaşılır ve yalın bir Türkçe ile sunuyor.  Bir yazarın yetkinliğinde deyim kullanımı önemli bir ölçütse Miandji’nın ayrıca “kendinden deyim uydurabilmek” yeteneği de dikkatimizi çekiyor. Muhtemelen Azerbaycan Türkçesinde kullanılan bazı benzer deyimlere yer vermesi de Türk kültüründeki engin çeşitlilik hakkında güzel örnekler oluşturuyor.

Bunun yanı sıra günlük hayata dair incelikli ve isabetli gözlemleri,  okuru epey güldürüyor. Televizyonlarda, sosyal medyada karşımıza sıkça çıkan din tüccarlarının, sahte bilimcilerin vs. foyasını ortaya çıkaran, onları hicveden mizahî tespitleri, okurun kitaba ilgisini artırıyor.

Özellikle siyasal tercihlerimizdeki çarpık mantığımızın oluşumuna dair son derece yalın ve anlaşılır tespitler sunuyor. “Göç olgusundan” ve bundan kaynaklanan kültürel çatışmadan tutun da “sözel saptırmaların” yarattığı algı sorunlarına kadar bir dizi net saptama ve çözümlemeyle toplumumuzun genelindeki yaygın cehaletin, sapkın ve saplantılı tercihlerin oluşma mekanizmalarını bir Aspirin sadeliğiyle “haplaştırıyor”.

“Aromatik Adam”, nedensellik, sahte bilim, yanlış mantık, kesin inançlar, önyargılar, sınırlılık gibi konuları hayatın içinde kalarak ve klasik bir polisiye kurgusu içinde o kadar yalın birleştiriyor ki  bu yalınlık metne hem kendine özgü bir evrensellik hem de zaman ötesi bir kalıcılık kazandırıyor.

“Aromatik Adam” Türk edebiyatında büyük bir boşluğu dolduruyor. Batıda çok rastlanan “edebi felsefe” metinlerinin anadilimizdeki nefis bir örneğini oluşturuyor.  Tekrar tekrar okunabilecek dahası okunması gereken bir edebi felsefe metni, “Aromatik Adam”.

Ayrıca… Kitabın kapak tasarımı özellikle içeriğiyle uyumlu bir görsellik sunuyor. Kapak görselindeki perspektif , “derin düşünmeye” bir gönderme gibi görünüyor. Bunun yanı sıra yaşam mekânının teknolojisiyle ve konforuyla çevrenin doğallığı arasındaki tezat da çok çarpıcı. Burada dikkatimizi çeken bir şey de çevrenin görüntüsü üzerinde, yaşam mekânının camdaki yansımasının belirmiş olması. Bu yansıma,  kitapta belirtilen “önyargı”ya sağlam bir gönderme olarak okunabilir.

Miandji, eczacıların neden gerekli olduğunu bu “kontrollü salım sistemiyle” bize pek güzel gösteriyor gibi.   Kitabın tek  “kötü tarafı”, okurda devamını okumak arzusu uyandırması…

Düşünerek yaşayanlar için enfes bir düşünce şöleni.

Bana kalırsa “Felsefenin Aspirinini”  başucunuzdan ayırmayın.

Anooshirvan Miandji 'in Aromatik Adam kitabını indirimli fiyat ve avantajlı kargo seçeneği ile hemen satın almak için tıklayın.