“Her Halka Bağımsız Bir Devlet Kurma Hakkı Verilmelidir”
İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye’nin ve İnönü’nün yürüttüğü barışçıl siyasetin yanlış bilgilerle gözden düşürülmeye çalışıldığı bir dönemdeyiz. Mehmet Akif Demirer’in, İnönü’den İkinci Dünya Savaşı adlı kitabı, kasıtlı olarak yaratılan bu toz duman içinde, belgelere dayalı bir derleme ile dönemin gerçeklerini önümüze getiriyor. Meclis konuşmalarına ait tutanaklar, makaleler, iç ve dış basından gazete haberleri ve röportajlardan oluşan İnönü’den İkinci Dünya Savaşı, dönemle ilgilenen herkesin okuması gereken bir kitap.
İnönü’den İkinci Dünya Savaşı’nı okuduğunuzda, ilkeler açısından Türkiye’nin savaş boyunca aynı çizgide kaldığını görüyorsunuz. ‘Yurtta sulh, cihanda sulh’ ilkesiyle hareket eden İnönü ve arkadaşlarının uyguladığı dış politikanın en güzel özetiyse “Ne başkasının bir karış toprağında gözümüz var, ne de başkasına bir karış toprak veririz” cümlesi. İkinci Dünya Savaşı sırasında büyük devletlerin, halkları yok etme çabasına en yüksek sesle direnen lider İsmet İnönü olmuştur. Aşağıda, İnönü’nün farklı yazı ve konuşmalarından yapılan derlemede İnönü’nün barışçıl ve anti-emperyalist tutumu açıkça görülmektedir.
-------- 0 --------
“Yangınlar içinde inleyen Avrupa ve Asya kıtalarının bitişik noktasında sulh ve sükûn yurdu, aziz vatanımızdır. Harpten doğan bin türlü felaket içinde bütün milletlere karşı insani vazifesini kudreti nispetinde yapmakla iftihar duyan memleketimiz, bir gün de dünyanın beklediği ve muhtaç olduğu barışın kaynağı olabilirse, bundan duyacağımız sevinç pek büyük olacaktır.
İnsanlık, öldürmekten başka usul tanımayan bir acınacak istikamete gittikçe daha ziyade saplanmış bulunuyor. Bu halleri insan olarak ve millet olarak seyrederken büyük ıstırap duyuyoruz.
Milletlerin, küçük büyük, hepsi için yeryüzünde istiklâl ve haysiyetle yaşamak imkânı sabit olacaktır. Bizim milletlerarası siyasette daima esas prensibimiz olmuş olan bu gayenin, en insafsız mücadelelerden sonra olsun, kabul edilmesinden büyük sevinç duyacağız.”
-------- 0 --------
“Her şeyin üstünde olan ve bütün vicdanlarda derinden yer etmesi gereken bir ilke: Büyük nüfusa sahip ülkelerde olduğu gibi, bir ulusun hür varlığı ve bağımsızlığa hakkı tümüyle ve açıkça, kıyasça daha az nüfusa sahip halklara da tanınmalı. Biz sayıca küçük toplumların sayıca daha büyük toplumlar tarafından yok edilmeye mahkûm oldukları kuramını kabul etmiyoruz, asla da kabul etmeyeceğiz.
Bütün insanlığa ait bir temel yasanın tesisi ile bireysel varlığının şuuruna sahip her halka; bütünlüğünün korunması teminat altına alınmış bağımsız bir devlet kurma hakkı verilmesi gerekmektedir.”
“‘Yurtta sulh, cihanda sulh’ şiarımızla Atatürk’ün hayal ettiği gibi barışsever bir devlet olma hedefini güttük ve sanırım bunu başardık.”
-------- 0 --------
Mehmet Akif Demirer’in İnönü’den İkinci Dünya Savaşı adlı kitabı bu dönemin gerçeklerini belgelerden okumak isteyenler için bir hazine değerinde. Pek çok görüşten insan için ezber bozan bir kitap İnönü’den İkinci Dünya Savaşı.
Bugün, İsmet İnönü’nün İkinci Dünya Savaşı sırasında barış için gösterdiği çabaların doğru anlaşılabildiğini söylemek güçtür. Pek çok ülke, İkinci Dünya Savaşı sırasındaki kendi liderlerini unutmaya çalışırken Türkiye’deki bir ismi saygıyla anmayı sürdürüyor. Bu saygınlığın nedeni, savaşla ilgili neredeyse bütün öngörüleri gerçekleşen İsmet İnönü’nün savaş sırasındaki şu sözlerinde saklı olsa gerek:
“Biz onurlu insanlar olarak yaşayıp onurlu insanlar olarak öleceğiz.”
Mehmet Akif Demirer’in, İnönü’den İkinci Dünya Savaşı kitabını indirimli fiyat ve avantajlı kargo seçeneğiyle satın almak için tıklayın.
İkinci Dünya Savaşı Boyunca Barışı Arayan Lider
Hitler’in İnönü’ye Mektubu ve İnönü’nün Yanıtı
Demokrat Parti, İnönü’nün 2. Dünya Savaşındaki Dış Politikasına Tam Destek Vermişti