“Kimse Hemingway Gibi Kısa Öykü Yazamaz”

2017-05-02 11:36:01

Ernest Hemingway’in bütün öykülerinin yer aldığı “The Complete Short Stories Of Ernest Hemingway” kitabı “Tüm Öyküleri” adıyla Türkçe olarak yayımlandı. Böylece, bugüne kadar ilk kez yazarın bütün öyküleri bir araya toplanmış oldu.

Kitapta yazarın 1921’le 1938 arasında yazdığı 49 öykü daha önce basıldığı adıyla yer alıyor: “İlk Kırk Dokuz”. Tüm Öyküleri kitabında yer alan İlk Kırk Dokuz’un dışında yirmi bir öykü daha bulunuyor. Bunlardan on dört tanesi Hemingway’in çeşitli dergilerde yayımlanan veya sonradan bir kitaba dahil edilen öykülerinden oluşuyor. Diğer yedi öykü ise tamamlanmış ancak yayımlanmamış dört öykü ile tamamlanmamış romanlara ait bölümlerden oluşuyor. Böylece Hemingway’in bütün yaşamı boyunca yazdığı öyküleri Türkçe olarak ilk kez bir araya gelmiş oluyor.

Hemingway’in hem Birinci Dünya Savaşını hem de İspanya İç Savaşını görmesi, Afrika’da avcılık yapıp İspanya’da boğa güreşlerini izlemesi, bisiklet yarışlarıyla boks karşılaşmalarına düşkün olması, Küba’da uzun süre yaşayıp dünyanın pek çok şehrini gezmesi, öykülerindeki en güçlü destek noktalarından biridir. Öykülerdeki insanların, askerlerin, savaşın ve şehirlerin böylesine sahici olmasının nedeni budur. Hemingway’in kendi gözlemleri, her öyküde farklı bir sahneyi önünüze taşır. Anlatılan konu her neyse ve neredeyse, okur orada bulur kendisini. Öykülerin bu kadar gerçekçi olması Hemingway’in yazdıklarının pek çoğunu kendi gözleriyle görüp, kulaklarıyla duymasından kaynaklanır. Öykülerindeki diyaloglarda çoğu zaman sokakta tanıdığı kişileri ya da dostlarını konuşturan Hemingway öylesine gerçekçi karakterler yaratır ki öyküden bir an için bile kopamazsınız. Hemingway, öykü ve romanlarında yer alan kişiler için karakter denmesine bile karşıdır: “Bir yazar, karakter değil insan yaratmalıdır; yaşayan insanlar. Karakter sadece bir karikatürdür.” der. Yaşamını daha sonra yazacaklarını düşünerek planlamış gibidir: Silahlara Veda’da Birinci Dünya Savaşındaki, Çanlar Kimin İçin Çalıyor’da İspanya İç Savaşı’ndaki izlenimlerini yazdığı gibi tüm öyküleri de yaşadıklarının, gördüklerinin ve duyduklarının ürünüdür.

Hemingway’in kalemi yaşamın kendisi gibi acımasızdır, olanı biteni yazdıktan sonra karşıdaki manzarayı hafifletmeye ya da olduğundan daha farklı göstermeye çalışmaz. Gerçek neyse kitap da odur. “Sonuna kadar yazılmış her öykü ölümle biter ve bunu saklayan kişi, iyi bir öykü yazarı değildir.” diye yazar Hemingway.

1-) İlk Kırk Dokuz

Hemingway’in 27 yıl içinde yazdığı öykülerinin bir toplamı olan İlk Kırk Dokuz’da yazarın en beğendiği öykülerinden ‘Francis Macomber’in Kısa Mutlu Hayatı’, ‘Kilimanjaro’nun Karları’, ‘Beyaz Fil Tepeleri’ ve ‘Aydınlık ve Temiz Bir Yer’ de yer alıyor. Ayrıca yazarın İstanbul, İzmir ve Trakya’da bulunduğu sıralardaki izlenimlerini de bu öykülerde bulmak mümkün. Örneğin ‘İzmir’deki İskelede’ öyküsünde Kurtuluş Savaşı sonrasında yenilen Yunan askerlerinin İzmir’den çıkışı ve İngilizlerin İzmir limanından ayrılışı anlatılır. Öyküde Mustafa Kemal’in de adı geçmektedir. Öykünün son paragrafı çarpıcıdır:

“Yunanlılar da iyi adamlardı. Tahliye sırasında yanlarında yük hayvanları da olurdu ve gemiye alamadıkları için ön bacaklarını kırıp sığ sulara atarlardı hayvanları. Ön bacakları kırık haldeki tüm o katırlar sığ sularda çırpınırdı. Çok keyifli bir işti.”

Hemingway’in savaşı, yıkımı, acımasızlığı anlatmak için seçtiği yöntem genellikle böyledir. Okurken üzülmekten ziyade mideniz bulanır.

2-) İlk Kırk Dokuzu Takiben Kitap Ya da Dergilerde Yayımlanan Öyküler

Hemingway’in İlk Kırk Dokuz sonrasında kitap ve dergilerde yayımlanmış öyküleri, yazarın yaşamındaki farklı dönemleri kapsamaktadır. Hemingway’in İspanya İç Savaşını anlatan öykülerinden bazıları Çanlar Kimin İçin Çalıyor’un da temelini oluşturmuştur. Tüm Öykülerinde yer alan İspanya İç Savaşıyla ilgili öyküler, hem direnişi hem de Madrid’deki savaş havasını yaşatan eşsiz öykülerdir. Bunların yanında yazarın Küba’daki, Amerika’daki ve Paris’teki yaşamından kesitler barındıran öyküleri de eklediğinizde önünüzde çok renkli bir Hemingway portresi canlanacağından emin olabilirsiniz.

3-) Daha Önce Yayımlanmamış Kurmaca Eserler

Tüm Öykülerin en ilginç bölümü, kitabın sonunda yer alan daha önce yayımlanmamış dört kısa öykü ile tamamlanmamış romanlara ait uzun bölümlerdir. Hemingway okurları için, tamamlanmış olmasına karşın yazarın daha önce Türkçe basılmamış öykülerini ve tamamlanmamış romanlardan uzun bölümleri okumak ilginç bir deneyim olacak.

Okur Yorumları

Hemingway’in Tüm Öyküleri ile ilgili okur yorumlarından bazıları şöyle: ^{(1) (2)}

“Hemingway’in öykülerini okudukça kendinizi daha iyi tanıyacaksınız.”
“Kimse Hemingway gibi kısa öykü yazamaz.”
“Hemingway’in öyküleri sarsıcı, vahşi, trajik, dokunaklı ve güzel.”
“Şimdiye kadar yapılan en iyi Hemingway öyküleri derlemesi.”
“Hemingway’in öykülerini okumadan yirminci yüzyılı anlayamazsınız.”
Hemingway’in Tüm Öyküleri, yazarlar için bir ustalık sınıfı gibi. Dersler:
Ernest Hemingway’in Tüm Öykülerini indirimli fiyat ve avantajlı kargo seçeneğiyle satın almak için tıklayın.