Mustafa Kemal’in, İşgalcilere Yardımcı Olunmasını İsteyen İzzet Paşa’ya Yanıtı

7. Ordu Komutanı olan Mustafa Kemal’in Yıldırım Orduları Grup Komutanlığına getirildiği sırada Osmanlı İmparatorluğu da Mondros Antlaşmasını imzalıyordu. Daha sonra antlaşmanın şartları Genelkurmay Başkanlığından bir yazı ile Mustafa Kemal’e bildirilir. Mustafa Kemal, bu yazıyla devletin artık tümüyle işgal güçlerine teslim edileceğini anlamıştır. Bu noktadan sonra Osmanlı hükümetinin ana görevi bu işgale yardımcı olmaktır.

Mustafa Kemal, tüm bu olumsuz şartlara karşın anlaşma şartlarındaki bazı maddelerle ilgili Genelkurmay Başkanlığına sorular sorar. Bu sorular, arkasında başka bir gizli niyet olduğu görülen konularla ilgilidir: İngilizlere teslim edilecek Toros Tünellerinin kaç kişilik bir kuvvet ile teslim alınacağı, anlaşmada olmayan bazı bölgelerin tesliminin istendiği, İskenderun’un İngilizler tarafından işgaliyle ilgili bir anlaşma maddesi olmadığı vb. gibi.

Mustafa Kemal, gönderdiği telgrafta işgalcilerin gerçek niyetlerini gizlediklerini düşündüğünü belirtir ancak cevaben İngilizlerin centilmenliğine cemile olarak, daha önceden işgal edilmeyeceği belirtilen İskenderun limanından İngilizlerin istifade etmesinde bir mahzur görülmediğini ifade eden bir telgraf alır.

Sadrazam ve Erkanı Harbiye Reisi İzzet Paşa’nın imzaladığı bu yazıya Mustafa Kemal, 6 Kasım 1918 gününde, “Geciktiren idam olur” notuyla çok sert bir yanıt verir. Telgraf metni özetle şöyledir:

Başkomutanlık Kurmay Başkanlığına

İngiliz delegesinin centilmenliğini ve buna karşılık bu tarzda şirinlik gösterilerini idrak ve takdir nezaketinden yoksun bulunduğumu arz ederim.

Yunanistan’ın faaliyet sahasına çıkarılmamasını sağlamak için İngilizlerin, İskenderun ve İskenderun-Halep yolu üzerinde birleşmelerindeki mantık ilişkisini anlayamadığım gibi bu hususta müsamahayı da bilakis pek mahzurlu görüyorum.

Dolayısıyla tarafınızdan istenilen hususun İngiliz-Suriye ordusu komutanına tebliğine yardımcı olamayacağım için özür dilerim. İskenderun’a her ne sebep ve bahane ile asker çıkarılmasına teşebbüs edecek İngilizlere ateşle karşılık verilmesini ve Yedinci Orduya hâlen bulunulan hatta gayet zayıf bir ileri karakol tertibatı bırakarak büyük kısmını Katma-Islahiye istikametinde hareket ettirerek Kilikya hududu içerisine girmesini emir ettim.

İngilizlerin iğfalkâr muamele teklif ve hareketlerini İngilizlerden ziyade haklı gösterecek ve buna karşılık şirinlik gösterilerini içerecek emirleri uygulamaya yaradılışım müsait olmadığından ve halbuki Başkomutanlık Erkanı Harbiye Riyaseti Celilesinin direktiflerine uygun hareket etmediğim takdirde birçok ithamlar altında kalmaklığım tabii bulunduğundan, komutayı hemen teslim etmek üzere yerime tayin buyuracağınız zatın süratle emir ve tebliğini hassaten istirham ederim.

Yıldırım Orduları Grup Komutanı

Mustafa Kemal

Mustafa Kemal Atatürk, 1926 yılında Falih Rıfkı Atay ve Mahmut Soydan ile bir mülakat yaparak anılarının ilk elden kaleme alınmasını sağlar. Bu anılar Milliyet ve Hakimiyet-i Milliye gazetelerinde yayımlanmaya başladıktan bir gün sonra Cumhuriyet gazetesi de anıları yayımlamaya karar verir.

Atatürk’ün Anıları, Nutuk’la birlikte her Türk gencinin mutlaka okuması gereken bir kitap. 1914-1919 yılları arasında Osmanlı’nın işgalciler karşısındaki boynu bükük haliyle ulusal kurtuluş hareketinin kıvılcımlarının bir arada hissedildiği anıları okurken, yüz yıl sonra da olsa aynı heyecanı duyacaksınız. Gülerek, kızarak, ağlayarak ama hep gurur duyarak okuyacağınız, bir defa başlayınca bir daha elinizden bırakamayacağınız bir kitap Atatürk’ün Anıları.

• Kendi Anlatımıyla Atatürk'ün Anıları 
• Olmayan Bir Tümenin Komutanı: Mustafa Kemal
• Mustafa Kemal’i Samsun’a Osmanlı Devleti mi gönderdi?
• Vahdettin İlk Başta Mustafa Kemal Üzerinde Akıllı Bir Adam Etkisi Yaratmıştı

İsmet Görgülü’nün hazırladığı Atatürk’ün Anıları kitabını indirimli fiyat ve avantajlı kargo seçeneğiyle satın almak için tıklayın.