"Okunması Zorunlu Olması Gereken Bir Roman: Ve Balık Onu Yuttu"

İranlı yazar Amir Ahmadi Arian’ın dünyada büyük yankı uyandıran ve edebiyat çevreleri tarafından yılın en önemli romanları arasında gösterilen Ve Balık Onu Yuttu Cengiz Yücel çevirisiyle Türkçe olarak yayımlandı.

İran’ın son 50 yıllık tarihini Tahran’da otobüs sürücüsü olarak çalışan Yunus Turabi’nin yaşamı üzerinden ele alan Ve Balık Onu Yuttu totaliter yönetimlerin bireyler üzerindeki etkisini keskin bir psikolojik gerilim içinde karşınıza getiriyor. Sendikal haklarını savunurken vatan haini olarak suçlanan Yunus Turabi yabancı ajanlığından tutun da özel yaşamına değin her ayrıntı için sorgulanırken, okurlar da otoriter bir rejimin ne anlama geldiğine tanıklık etme fırsatı buluyor.

Kitap İran’da özgürlüklerin üzerinden silindir gibi geçen molla rejiminin, hakları için mücadele eden bir otobüs sürücüsünün yaşamını nasıl kâbusa çevirdiğini anlatırken, din temelli otoriter rejimlerin davranışları hakkında da çok önemli bilgiler veriyor. Sorguda önüne getirilen belgelerle her ânının izlendiğini fark eden Yunus’un dünyası rejimin ağırlığı altında giderek eziliyor, parçalanıyor, un ufak oluyor.

Camus’nün Yabancı’sı ve Orwell’in 1984’ünden izler taşıyan Ve Balık Onu Yuttu romanı için edebiyat dünyasından gelen ilk tepkiler şöyle:

Kirkus: Canlı ve sert bir isyan romanı… Yazar, Yunus’un içinde bulunduğu kötü durumu açıksözlülükle, insanın kalbini kıran bir yoğunlukla anlatıyor… Baskıcı politikaların yarattığı dehşetin acı verici, zekice kurgulanmış hikâyesi.

Joyce Carol Oates: Zengin detaylarıyla, çok katmanlı incelikleriyle, işçi sınıfına mensup kahramanına karşı uyandırdığı sempatiyle keskin gözlemler içeren, acı verici derecede samimi ve İran’a aydınlatıcı bir bakış getiren, okurlar için paha biçilemez bir roman. Bu yıl, içinde Tahran’ın etkileyici bir şekilde canlandığı bir roman okuyacaksanız o kitap bu; kaderi çoktan belirlenmiş gibi görünse de aslında son sayfaya dek şaşırtıcı ve öngörülemez bir hayatın tarihi kaydı.

Booklist: İranlı yazar Arian’ın Amerika’da yayımlanan, Camus’nün Yabancı’sını andıran ilk romanı, salt edebi ve ahlaki göz alıcılığıyla kendi içerisinde mükemmelliğe erişiyor… Bu nefes kesici eserde Arian, unutulmaz bir karakterin etkileyici hikâyesini anlatarak ve dünyanın her köşesindeki siyasi tutukluların yüzleştiği zorlu gerçeklere tanıklık ederek eşine az rastlanır bir başarıya erişiyor.

Thrillist: Okunması zorunlu olmalı… Elinizden güçlükle bırakabileceğiniz, samimi bir psikolojik gerilim.

“The Beekeeper of Aleppo”nun yazarı Christy Lefteri: Ve Balık Onu Yuttu’ya başlar başlamaz kendimi kaptırdım, okumayı bırakamadım. Güce ve onun bizi acımasızca pençesinde tutuşuna dair bir roman. Bu, günümüzün romanı. Gerçekleri açığa çıkaran, karanlık, aydınlatıcı, güzel ve gergin.

Publishers Weekly: Günümüz İran'ına dair, mutlaka okunması gereken bir roman.

Isabella Hammad: Rahatsız edici, su gibi berrak.

Chigozie Obioma: Tehlike altındaki bir sanatçının vahşiliği ile bir ustanın coşkun, etkili kaleminin birleşiminden doğan garip ve ürpertici bir imgelem. Bu sayfalarda canlandırılan dünya, yarattığı gerçek, apaçık ancak aynı zamanda keyif verici dehşetle okurun aklından çıkmayacak, tıpkı İran klasiği Kör Baykuş gibi. Hakiki bir dehanın ve nüktedanlığın takdimi.

New Yorker: Soyut siyasi entrikaların, nasıl manasız, ani ve değişken bir şiddet olarak somutlaştığının tasviri.

Dina Nayeri, New York Times Book Review: İnandırıcı, sinirleri geren bir kitap… Dokunaklı ve trajik… Bu roman, dünyanın her yerinde yaşanan bir dehşetin tam ortasına, derinlikli, rahatsız edici bir yolculuk.

Elham Mohammadnejad, Los Angeles Review of Books: Arian’ın romanı bize, romanın uyuşturucu bir krem değil, insanlığa dair bilgilerin canlı bir kaynağı olduğunu bir kere daha hatırlatıyor.

Shelf Awareness: Hakikatlerin hakikatsizliğini ve despot bir rejimin altında yatanları gözler önüne seren, rahatsız edici, karşı konulamaz bir roman.

Farah Abdessamad, Asian Review of Books: Kafka ile Orwell’e selam veren ve totaliter rejimlerden esinlenen edebiyattan köklerini alan bu roman, bir kere harekete geçtiğinde artık durdurulamaz olan bürokratik ilkelerin altında ezilişi tasvir ediyor… Hücre hapsinin Yunus’un fiziksel ve duygusal sağlığı üzerindeki etkileri, okuması en zor sayfalar arasında… Kurgusal bir eser olsa da dünyanın her yanında, neden gösterilmeksizin tutuklu ve tutsak olan herkesin yaşadığı gerçek güçlükleri yansıtıyor.

Amir Ahmadi Arian’ın yazdığı Ve Balık Onu Yuttu kitabını indirimli fiyat ve avantajlı kargo seçeneği ile satın almak için tıklayın.