Uzun Lafın Kısası: Deyimlerin Öyküleri

“Dilimin sınırları, dünyamın sınırlarıdır.” Ludwig Wittgenstein 

Deyimler dilimizin tadı, rengi. Anlatımımıza kattığı ışıltı olmazsa olmaz. Sözlü ve yazılı edebiyatımızın hediyesi. İletişimimizi daha çarpıcı hale getirmek günlük hayatımızda bolca kullandığımız deyimlerin bir de öyküleri var. Halkın dilden dile aktararak bir sonraki kuşağa miras bırakmasıyla, deyimler günümüze kadar gelmeyi başardılar. Yüzyıllar boyunca evrilerek uzun bir yolculuk sonunda bizlere ulaştılar.

Peki, bu yolculuk sırasında hangi maceraları yaşadılar? Kullandığımız deyimlerin nereden geldiğini hiç düşündünüz mü? Bazılarının saçma ya da anlamsız olduğu fikri mutlaka aklınızdan geçmiştir. Sürekli duyduğunuz, sıkça kullandığınız deyimlerin arkasındaki öyküleri bilmek ister misiniz?

Mesela “hoşafın yağı kesildi” deyimin öyküsüne ortak olalım. Osmanlılarda maaşlarının artması için Yeniçeriler bir bahane bulup, sık sık ayaklanma çıkarırlarmış. Bir gün bir yeniçeri pilav yediği kaşığı hoşafa daldırdığında, hoşafta yağ zerrecikleri oluşmadığını fark etmiş. “Bu ne rezalet! Hoşafın yağı kesilmiş! Olmaz böyle şey!” demiş. Böylece bir ayaklanma daha çıkmasına neden olmuş. Bu ve bunun gibi 200’e yakın deyimin öyküsünü, günümüze kadar nasıl geldiğini merak edenlerdenseniz, Erdoğan Tokmakçıoğlu’nun yazdığı “Deyimler ve Öyküleri” kitabını kaçırmayın.

Dilimizi zenginleştiren deyimlerin oldukça keyifli ve ilginç öyküleri var. Örneğin “benim adım Hıdır, elimden gelen budur” deyimindeki Hıdır kimdir? “Geçti Bor’un pazarı, sür eşeği Niğde’ye” deyiminde kullanılan Bor nerededir? Neden bülbül dut yediğinde sessizleşir? Nereye, neden tüy dikilir? Ahırı olan Dingo nerede yaşar? Aklından bu tip sorular geçmeyenimiz yoktur. Zengin konak sahibinin uşağı Hıdır’ın, Niğde’nin ilçesi Bor’un, dut yiyince ötemeyen bülbülün ve Şişhane’de yaşayan Ermeni Dingo’nun hiç bilmediğiniz öyküleri sizleri bu kitapta bekliyor.

Erdoğan Tokmakçıoğlu’nun “Deyimler ve Öyküleri” kitabını indirimli fiyat ve avantajlı kargo seçeneği ile hemen satın almak için tıklayın.